موضــوع کتـاب

نمایشنامه فرانسه - قرن 19م.

چکــیده کتـاب

آدم‌ها دو نوع هستند: عادی و غیرعادی. آدم غیرعادی یعنی کسی که متفاوت است و در میزانی بالاتر از آدم عادی قرار می‌گیرد. آدم‌های غیرعادی نیز دو نوع هستند: ممتاز و استثنایی. هرچه از انسان عادی به سوی انسان استثنایی پیش می‌رویم دایره محدودتر می‌شود و انسان‌ها را راحت‌تر می‌توان شاخص دانست. یک معیار استثنایی بودن را می‌توان تاثیرگذاری شخص در روند زندگی و فراهم آوردن زمینه‌ی تحول جامعه و تاریخ دانست. یکی از استثناهای تئاتر در تاریخ معاصر بی‌تردید "آلفرد ژاری" است. زندگی، آثار و دنیای او استثنایی است. چون کم‌تر انسانی چنین زندگی عجیبی داشته است. کمتر هنرمندی در عمری به این کوتاهی چنین مجموعه آثاری خلق کرده است. کم‌تر هنرمندی بوده است که شاعر، رمان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس، طراح و همزمان دانشمند بوده باشد. کمتر اثری از یک نمایش‌نامه‌نویس هم‌چون "شاه اوبو" این‌چنین مورد استقبال واقع شده و توانسته است تحولی چنین عمیق در جهان نمایش ایجاد کند. "شاه اوبو" نمایش‌نامه‌ای است که آلفرد ژاری آن را خلق کرد و به عنوان پیشگام جنبش‌های ابزورد، دادا و سورئالیستی شناخته می‌شود. "اوبو" آدمی معمولی است؛ چاق، احمق، طماع، بزدل و شیطان‌صفت. نمایش‌نامه از افسانه‌های مدرسه‌ای درباره‌ی زندگی تخیلی معلم منفوری ریشه می‌گیرد که بر اساس افسانه، از یک طرف برده‌ای در یک کشتی ترکی، از طرف دیگر یخ‌زده‌ای در کوه‌های یخی نروژ، و از سوی دیگر پادشاه لهستان بوده است. این شخصیت از "مکبث" شکسپیر نیز نشانه‌هایی دارد. اوبو مثل مکبث، به وسوسه‌ی همسرش، شاهی را می‌کشد، تخت او را غصب می‌کند و به نوبه‌ی خود از پسران مرد مرده، شکست می‌خورد و کشته می‌شود. آن‌چه باعث شد شاه اوبو چون بمب منفجر شود شرایط اجتماعی پایان قرن نوزدهم بود و ژاری در آن قوانین و اخلاقیات اشرافی و بورژوازی را به هم زده و اندیشه و نظریه‌های مردمی را مطرح کرده است.